Kawtchhuah Ropui leh Zofate Thlangtlak Gate

Aizawl April 4, 2015: Vangchhia khawtlang chuan pi leh pute Mizorama an luh a, an kalna hmasa ber, an thlangtlakna kâwnah Zofate Thlangtlak Gate an siam a, chu chu March 26-27, 2015 khan a hawnna leh lawmna hun hman a ni. Kawtchhuah Ropui hi Archeological Survey of India chuan National Impotance-ah a puang tawh a ni.

Zofate Thlangtlak Gate siam nan hian Vangchhia khaw mipuite chuan cheng nuai li an thawh khawm a, hmun dang aṭangin sum an hmu bawk a; a vaiin cheng nuai 6 vel leh thâ 600 an sêng a; a lawm nan hian khawtlang huap bakah, khaw dang aṭanga chhimtute nen ruai an ṭheh.

Kawtchhuah Ropui

Kawtchhuah Ropui chu February 17, 2014-a The Gazette of India: Extraordinary-in 'Ancient site of National Importance' ah puan a nih thu a chhuah a; gazette-ah chuan, Kawtchhuah Ropui ti loin, 'Menhirs and Caves at Vangchhia' tia ziah a ni.

Kawtchhuah Ropuia lungphuna milemte chu ker khuar ni loin, a pâwng (emboss) vek an ni a, a dangdai hle. Milem leh hriathrei chi hrang hrang lem kerte bakah, a hmun hi hmanlai kawngpui (pi pute lamlian) pasarih infin khawmna a nih avangin a hlu zual hlea ngaih a ni a, kawngte hian Myanmar leh Mizorama khaw hrang hrang a thlun zawm a ni. Chu chuan Vangchhia chu Mizo pupute thlangtlakna hmunpui ber a ni tih a tichianga an ngaih thu, F Malsawmtluanga, Zofate Thlangtlak Gate Organising Committee chairman chuan a sawi.

INTACH Mizoram Chapter convenor P Rohmingthanga chuan, Kawtchhuah Ropui chu Mizo pipute sûlhnu nia an ngaih thu sawiin, lungphun (stone monument) 200 vel a awm a, kum zabi 14-15 hun lai vela siam a nih a ring thu sawi. Kawtchhuah Ropuiah lungphun dangdai tak tak bakah, pipute sûlhnû ṭhahnem tak a awm a ni.

Ralven Pûk: Hei hi Kawtchhuah Ropui bul, a chhak tlang pangpêr, Ṭiau lui lan theihna lama lung ker kuak a ni. Pûk panga a awm a, pûk leh pûk inkarah inbiak theihna tur an ker kaw vek bawk. Hei hi Ṭiau râl (Myanmar) aṭanga anmahni rawn rûn tur kalte an awm leh awm loh an lo thlir ṭhinna a ni. Pûk awmna tlang hnuaiah khawchhak lam panna, Kawtchhuah Ropui aṭanga chhukthla a awm a, anmahni rawn rûn tur pawh awm se chiang takin a lang thei vek a ni.

Tuaisiala saphai hmuhna: Liandova te unau thawnthua saphai lian tak, Tuaisiala'n a hmuhna hmun tia sawi ṭhin a awm. He hmun hi Vangchhia khua aṭanga km. 1 vela hla kawngpui bula awm a ni. Lungphun din tamna bula zâwl phei chu Tuaisiala buan hlumna hmun a ni an ti bawk.

Lung Ropui: Vangchhia aṭanga km. 3 vela hla, Ṭiau panna kawng bulah Lung Ropui, inthawina hmun nia ngaih a awm a; lung chu ft. 15.2-a sei, ft. 6.8-a sang leh a chhah zawng ft. 10 a ni. Lung bang chhak lamah milem inkai lai leh ramsa lem chi hrang hrang 70 vel a pâwng veka ker a awm.

Lung ker: Kawtchhuah Ropui thlen hma, lal in hmun hlui thlang kawr ruamah lung phêk inpharh a awm a, lungah chuan pipute'n an ker ni ngeia ngaih khuar chek chuk a awm. Lung chang ṭha tak hi ft. 2 leh a chanve a thûk, inchi 6 vela zaua ker 20 vel a awm a; a kertute'n hmanrua an nei ṭha tawh hlea rin a ni. A thûk zawng leh zau zawng a inang lo deuh vek thung. He lai hi 'Hmanlai inthawina hmun' tia sawi a ni ṭhin. An sakhaw hmun pawimawh tak a nih an ring ber.

Laituma chettlatna: Laituma chettlatna hrang hrang a awm a; nula a tawmpuina pûk te, nula a chhâina búngpuite leh lunga an den hlum vanga a nu lunglengin khua a chuanna, "Laituma nu lunglen tlang' te a awm. Laituma hi Vangchhia khaw tlangval tlawmngai, hmelṭha leh nula ngai tama sawi a ni. Nula mai ni lo, an khaw nuho zawng zawng, lalnu thlengin a thei vek nia sawi a ni a, chu vang chuan a thihna turin lal upate'n ro an rel ta a, Ṭiau luia sangha tlang vuaknaah lungin an dêng hlum ta a ni. A nu lungleng chuan an den hlumna Ṭiau lí chu a thlir reng ṭhin a, a thlirna hmun chu 'Laituma nu lunglen tlang' an ti a ni.

Source: Vanglaini
Share on Google Plus
    Blogger Comment
    Facebook Comment

0 comments:

Post a Comment